DNB waarschuwt bedrijven voor rentestijging
Geplaatst op: 16-08-2018, 11:21:32
Nederlandse bedrijven zijn kwetsbaar voor een rentestijging, meer nog dan Nederlandse huishoudens. Tot die conclusie komt De Nederlandsche Bank (DNB) in een nieuwe studie.
Nederlandse bedrijven en huishoudens hebben, vergeleken met de rest van de eurozone, hoge schulden. Voor huishoudens ging het in 2017 om 107% van het bruto binnenlandse product (bbp), tegen 58% in de eurozone. Voor niet-financiële bedrijven ging het om 113 respectievelijk 83%. Met de huidige lage rente is dat nog niet zo’n probleem, maar DNB vreest dat schulden steeds moeilijker te dragen worden als de rente gaat stijgen.
Om te kijken of huishoudens en bedrijven bij een hogere rente niet kopje onder gaan door hun schuldenlast, keek de centrale bank naar de schuldfinancieringsratio’s. Dat is de verhouding tussen de totale schuldbetalingen, dus rente en aflossingen, en het bruto besteedbaar inkomen. Een hoge schuldfinancieringsratio houdt in dat een bedrijf of huishouden minder goed in staat is zijn schulden terug te betalen.
Wegsmelten
Vooral bedrijven zijn kwetsbaar wanneer de rente snel stijgt. In de analyse ging DNB uit van een stijging van de rente met 200 basispunten (dus 2 procentpunt) in twee jaar tijd. In de eurozone zitten bedrijven wat betreft hun schuldfinancieringsratio dan al gauw weer op het niveau van tijdens de eurocrisis (zie graphic). Zo hard lopen de schuldproblemen voor Nederlandse bedrijven niet op, maar de verbetering van de afgelopen jaren smelt dan weg.
Huishoudens zijn minder gevoelig voor een hogere rente dan bedrijven, omdat hun schulden vaak in de vorm van een hypotheek zijn. Daarvan zijn de looptijden doorgaans lang en is de rente in veel gevallen voor meerdere jaren vastgezet. Een plotselinge rentestijging werkt dus niet gelijk door in de maandlasten. Bovendien hebben veel huishoudens sinds de crisis versneld afgelost op hun hypotheek.
Voorbereid zijn
Een snelle rentestijging lijkt op dit moment bovendien niet heel waarschijnlijk, erkent ook DNB. „Maar aangezien de huidige renteniveaus dicht tegen de 0% aan zitten, lijkt het waarschijnlijker om te verwachten dat de rente gaat stijgen dan dat deze gaat dalen”, zegt een woordvoerder. „Het is niet de eerste keer dat we bedrijven en huishoudens waarschuwen daar rekening mee te houden.”
Toch is het goed om voorbereid te zijn op een stijging van de rente. Dat zegt econoom Marcel Klok van ING. „Nu de rente nog laag is, kunnen bedrijven proberen voor een langere periode te lenen. En wie nu winst maakt, kan daarmee het eigen vermogen verhogen. Dat maakt het later makkelijker om hogere rentelasten op te brengen of een lening te krijgen.”
Geleidelijk
Als de rente gaat stijgen, verwacht econoom Stefan Koopman van Rabobank dat dat geleidelijk zal gaan. „De verwachting is dat de Europese Centrale Bank (ECB) pas rond september 2019 de rente voor het eerst zal verhogen. Nu staat de depositorente nog op -0,4%. Onze verwachting is dat die niet voor maart 2020 op 0% staat. Bovendien zal de ECB renteverhogingen goed voorbereiden, zodat bedrijven en huishoudens daar rekening mee kunnen houden.”
De depositorente is de rente die banken betalen om geld bij de ECB te stallen, en werkt door in de rente die banken voor leningen aan hun klanten berekenen.
Bron: bijdrage van Dorinde Meuzelaar van 16 augustus 2018 op www.dft.nl